Het Nieuwe Normaal | Cirkelstad

Toekomstig hergebruik van materialen is belangrijk in een circulaire economie. Wanneer nieuwe projecten het einde van hun levensduur hebben bereikt, moet hoogwaardig hergebruik mogelijk zijn om met minimale impact de toekomstige werken mogelijk te maken. Deze indicator beschouwd waar materiaal aan het eind van de levensduur van jouw project naartoe kan gaan, ofwel de output van materialen bij uitgebruikname.

Onderbouwing

De toekomstwaarde drukt uit wat het einde-levensduurscenario van producten is: hergebruiken, recyclen, verbranden of storten. Dit is uitgedrukt in een massapercentage. Dit einde-levensduurscenario is gebaseerd op de waarden uit LCA-berekening van producten. Hierin zijn forfaitaire waarden gedefinieerd. Leveranciers hebben de mogelijkheid hiervan af te wijken, mits dit ondersteund en erkend wordt door erkende LCA-experts.

Hergebruik kan op object-, element- of materiaalniveau plaatsvinden. Dit hangt af van het object en materiaal. Onderstaand tekstkader geeft aan de hand van twee casussen inzicht in hergebruik. De hoogste waarde voor hergebruik is op objectniveau, omdat hierbij alle toegevoegde waarde van het object behouden blijft.

**Casus hergebruik betonnen brug
**Een betonnen brug kan in zijn geheel als object worden hergebruikt, wat verplaatsing van de gehele brug inhoudt. Dit is in veel gevallen niet mogelijk, maar hergebruik van constructie elementen zoals de betonnen prefab liggers wel en noemen wij hergebruik op elementniveau.

**Casus hergebruik materiaalniveau
**Hergebruik op materiaalniveau is van toepassing voor bijvoorbeeld zand en grond, waarbij zonder verwerking het materiaal weer kan worden toegepast. Voor veel technische materialen (beton, staal) is een recyclingproces nodig om het materiaal weer in te zetten, waardoor het onder recycling valt in plaats van hergebruik.

Toelichting

In de basis wordt de hergebruikpotentie van bouwmaterialen en -producten berekend met forfaitaire (standaard) waarden voor het einde-levensduurscenario. Deze waarden volgen uit het afvalscenario van een Levenscyclusanalyse (LCA) en worden opgenomen in de milieuprofielen in de Nationale Milieudatabase (NMD). Er wordt in de Bepalingsmethode expliciet ruimte gegeven om af te wijken van de forfaitaire waarden, bijvoorbeeld als er een aantoonbaar werkend (retour)systeem is dat zorgt voor toekomstig hergebruik/recycling. Een afwijking moet erkend worden door een onafhankelijk LCA-expert.
CB ’23 beschrijft een ‘meetmethode’ voor toekomstwaarde waarin technische, functionele en economische waarde is opgenomen. Omdat er nog geen consensus is over deze meetmethode, hebben we deze op dit moment nog niet opgenomen.
De ‘hergebruikpotentie’ in HNN is gedefinieerd als het ‘einde-levensduurscenario’ van de in het project toegepaste producten.
in de basis wordt de hergebruikpotentie berekend met forfaitaire waarden voor het toekomstscenario uit de MKI-berekening. Producenten kunnen in specifieke afwijken van deze forfaitaire waarden met een eigen onderbouwing, die wordt erkend door een onafhankelijk (LCA-)expert;
Het is onmogelijk om het daadwerkelijke einde-levensduurscenario te bepalen voor projecten. De levensduur van onderdelen en materialen is groot waardoor consequenties van externe factoren niet te overzien zijn. Deze waarde gaat uit van de kennis van nu en geeft weer hoe in een huidig ontwerp is nagedacht over toekomstig hergebruik.
Het einde levensduurscenario kan veranderen door de ontwikkeling van nieuwe technieken, die op dit moment nog niet bekend zijn. De inschattingen blijven daarom op basis van de op dit moment bekende technieken.

In de infrasector (specifiek voor bruggen) wordt de hergebruikpotentie vergroot door de principes van Industrieel, Flexibel en Demontabel (IFD) bouwen.
Door deze standaardisatie wordt hergebruik op
objectniveau bevorderd.

Specifieke invulling hergebruik

Voor tunnels geldt dat de hergebruikpotentie als object, door in-situ werken zeer beperkt zal zijn. Voor deze
categorie geldt hergebruik daarom als inzicht indicator.

Voor hoofd- en stroomwegen en gebiedsontsluitingswegen is de hergebruikpotentie als object enkel te beschrijven voor aanwezig wegmeubilair (geleiderails, portalen, et cetera). De wegopbouw (fundering, asfaltlagen) is enkel als materiaal her te gebruiken. Door deze categorie geldt hergebruikpotentie daarom als inzicht vormende indicator.

Voor beweegbare en vaste bruggen is objecthergebruik meer mogelijk en zou een normgevende indicator behaald kunnen worden.

Relatie met Europese raamwerken

Hergebruikpotentie draagt bij aan het meetpunt uitgaand materiaal voor rapportage binnen E5. De methode en meetmethoden kunnen hiervoor gebruikt worden.