Losmaakbaarheid
De losmaakbaarheid van onderdelen is belangrijk om tussentijdse aanpassing van het project mogelijk te maken, onderhoud te vereenvoudigen en toekomstig hergebruik van onderdelen mogelijk te maken. Sturen op losmaakbaarheid is daarom een belangrijk onderdeel van Het Nieuwe Normaal.
Streef voor relevante onderdelen naar zo hoog mogelijke losmaakbaarheid
Indicatie
Losmaakbaarheidsindex GWW, nadruk op kwalitatieve inzichten
Onderbouwing
Losmaakbaarheid is de mate waarin een product in een project demontabel is. Een losmaakbaar product of project heeft een hogere hergebruikpotentie, is gemakkelijker te onderhouden, is meer adaptief en het maakt alternatieve verdienmodellen mogelijk. Voor de GWW is de beoordelingsmethode Losmaakbaarheid in de GWW opgesteld. Tijdens het opstellen van de beoordelingsmethode zijn keuzes gemaakt om de meetmethode te vereenvoudigen, op vier onderwerpen:
type verbinding
toegankelijkheid van de verbinding
randopsluiting
doorkruisingen
Er zit overlap tussen Losmaakbaarheid (1.9) en Aanpasbaarheid van functie (1.8), doordat een losmaakbaar ontwerp eenvoudiger aanpasbaar is. De losmaakbaarheid richt zich echter uitsluitend op verbinding van onderdelen. Aanpasbaarheid van functie is breder, omdat ook strategische ontwerpbesluiten op basis van toekomstscenario’s een rol spelen. Bovendien is aanpasbaarheid van functie gericht op objectniveau in tegenstelling tot onderdeelniveau voor losmaakbaarheid.
Toelichting
Omdat losmaakbaarheid per verbinding beoordeeld wordt en het aantal verbindingen per object veel kan verschillen, hanteren we de gemiddelde losmaakbaarheidsindex van het gehele project.
De formules achter het bepalen van een losmaakbaarheidsindex zijn met een praktische benadering tot stand gekomen. Er is geen breedgedragen onderbouwing over welke factoren meer of minder belangrijk zijn;
Het bepalen van de losmaakbaarheidsindex wordt niet gewogen in de beoordelingsmethode, gebruik van wegingsfactoren als massa en MKI hiervoor zijn nog niet voldoende onderbouwd. Deze methode is nog nieuw en daardoor nog niet lang in gebruik.
De focus ligt voor deze indicator op kwalitatief inzicht
in maatregelen, gezien de beperkte ervaring met
kwantitatieve indicatoren.
Losmaakbaarheid is relevant wanneer onderdelen goed herbruikbaar zijn, wanneer aanpassing of hergebruik aannemelijk is en wanneer een losmaakbaar ontwerp geen nadelige effecten heeft op andere indicatoren.
Relatie met Europese raamwerken
Losmaakbaarheid draagt bij aan het meetpunt uitgaand materiaal voor rapportage binnen de CSRD E5.
Maatregelen en de meetmethode in HNN kunnen
hiervoor gebruikt worden.