Losmaakbaarheid

Onderbouwing

De losmaakbaarheid van een gebouw is de mate waarin objecten demontabel zijn op alle mogelijke gebouwniveaus, zonder afbreuk te doen aan de functie van het object (of omliggende objecten) om zo de bestaande waarde te beschermen. Losmaakbaarheid is een randvoorwaarde om circulair bouwen mogelijk te maken: een onlosmaakbaar object kan immers niet geoogst worden en dus niet (hoogwaardig) worden hergebruikt.

Bij ingrepen in de bestaande bouw is losmaakbaarheid nog belangrijker, omdat de te verwachten gebouwrestlevensduur vaak korter is dan bij nieuwbouw. Door materialen losmaakbaar te bevestigen kunnen deze gedemonteerd en hergebruikt worden. Hiermee kan de productlevensduur verlengd worden na einde gebouwlevensduur. Dit is onderdeel van de indicator Hergebruikpotentie.

De meetmethode voor de losmaakbaarheidsindex is in detail uitgewerkt in het rapport Circular buildings:

Een meetmethodiek voor losmaakbaarheid (versie 2.0). Van ieder product is de losmaakbaarheidsindex (LI) berekend op basis van vier losmaakbaarheidsfactoren:

• Type verbinding
• Toegankelijkheid verbinding
• Randopsluiting
• Doorkruisingen

De losmaakbaarheidsindex illustreert hoe losmaakbaar een product of element is, met als laagste score 0,10 (niet losmaakbaar) en de hoogste score 1,00 (zeer gemakkelijk losmaakbaar)

Voor HNN Bestaande Bouw bepalen we de indicator Losmaakbaarheid alleen voor de materialen die tijdens de renovatie of transformatie ingreep worden toegevoegd.

Toelichting

1. De losmaakbaarheid op gebouwniveau is een gewogen gemiddelde (o.b.v. milieu-impact van de gebouwlagen) van de losmaakbaarheid op verschillende gebouwlagen. Daarom is het belangrijk om te sturen op losmaakbaarheid per gebouwlaag. De losmaakbaarheid is bij gebouwlagen met een kortere levensduur extra belangrijk: dit biedt meer mogelijkheden voor adaptief vermogen en hergebruik van kort cyclische producten.
2. In juli 2025 gaat de nieuwe rekenset (A2) in – zie ook de toelichting onder 1.1. Hierdoor veranderen de milieuprofielen van bouwproducten. Omdat de gemiddelde losmaakbaarheid op gebouwniveau wordt bepaald door het combineren van de gebouwlagen op basis van hun milieu-impact, heeft deze wijziging ook beperkte invloed op de losmaakbaarheidsindex.
3. Om te komen tot de losmaakbaarheidsindex 2.0 is voortgebouwd op Transformable Buildings (Elma Durmsevic). Tijdens het opstellen van de losmaakbaarheidsindex 2.0 zijn keuzes gemaakt om de meetmethode te vereenvoudigen. De losmaakbaarheidsindex 2.0 maakt een keuze in de meest relevante factoren voor de losmaakbaarheid van een gebouw.